Financiering van het mkb niet lastiger, hoewel dat soms anders voelt

Sinds 2013 hebben banken het uitstaande krediet aan het mkb met 15 procent teruggebracht, aldus Trouw in juli 2021. Uit onderzoek van PwC blijkt dat het vooral moeilijk is om bedragen tussen 250.000 en 5 miljoen euro gefinancierd te krijgen. En corona maakt dat alleen nog maar moeilijker. Doordat mkb’ers minder goed terecht kunnen bij banken voor krediet, dreigen groei en verduurzaming van het bedrijfsleven te stagneren. We vroegen Ferry Huurman, directeur van de Coöperatieve Rabobank in de Bollenstreek, hoe hij aankijkt tegen deze problematiek.

Aan het begin van het interview benadrukt Ferry dat de afweging om een financiering wel of niet toe te zeggen altijd gebaseerd is op een combinatie van klant- en bankbelang. Ferry: “Het is onze zorgplicht om klanten te behoeden voor te grote risico’s en als bank streven wij zelf ook naar een evenwichtige portefeuille. Dat is een rol die de toezichthouder tegenwoordig ook van ons vraagt.”

Diffuus beeld

“Ik moet zeggen,” begint Ferry, “Ik herken het probleem van de kredietverlening in het mkb wel en ik herken het niet. Er zit namelijk een groot verschil tussen leningen van 250.000 euro of 5 miljoen.” Bij de Rabobank worden financieringsaanvragen tot 1 miljoen sinds kort volledig digitaal afgehandeld, via een zogenaamde digital lending street. Een goed onderbouwde aanvraag met goede cijfers is in deze categorie meestal nog steeds financierbaar. Aanvragen tussen de 1 en 5 miljoen worden behandeld door een zakelijk  adviseur. Dit vraagt om meer maatwerk omdat de complexiteit bij dit soort aanvragen groter is. Ferry: “Daarnaast verschilt per sector sterk wat financierbaar is. Horeca is door covid bijvoorbeeld lastig.”

Gevoel dat het moeilijker is

Er is steeds meer data om risico’s te beoordelen en die data wordt steeds preciezer. “Het financieringsbeleid van banken is fijnmaziger geworden,” volgens de Rabodirecteur. “Er zijn meer checks and balances dan in het verleden. “De ondernemer kan het gevoel krijgen dat er daardoor meer vragen worden gesteld en dat het moeilijker is geworden.”

We verstrekken nog elk jaar meer leningen, zelfs in coronatijd

Aan de andere kant kijkt de Rabobank veel meer dan in het verleden naar de toekomstige verwachtingen van het business model van de klant. Dat heeft toegevoegde waarde en is ook in het belang van de klant. “Het gaat bijvoorbeeld ook meer over duurzaamheid en het betalingsverkeer van een klant dan vroeger,” aldus Ferry. Hoewel het gevoel van ondernemers anders kan zijn, is de kredietverlening objectief gezien niet lastiger geworden. Het is in elk geval niet in de cijfers van de Rabobank terug te zien. “We verstrekken nog elk jaar meer leningen, zelfs in coronatijd,” aldus de Rabodirecteur.

Digitaal, dus makkelijker

Het is dus maar net hoe je het bekijkt. Op een bepaalde manier is het zelfs makkelijker geworden, want leningen tot 1 miljoen euro kunnen volledig digitaal worden aangevraagd. Veel ondernemers zijn positief over het digitale aanvraagproces. “Ze voeren ’s avonds hun spullen in en hebben eigenlijk binnen een kwartier financieringsduidelijkheid. Binnen een paar dagen, na verschillende checks, hebben ze een definitief antwoord,” aldus Ferry. De snelheid is dus vele malen hoger. Het digitale systeem is echter nog niet volmaakt, het leert nog. De zaken die er nu nog tussenuit vallen, worden daarom alsnog offline opgepakt.

Je kunt je afvragen: in hoeverre is een ondernemer nog ondernemer als er overal een overheidsfonds voor is?

“Maar,” vult Ferry aan, “het is maar net wie je het vraagt. Je hebt verschillende typen ondernemers.” Er blijft in sommige gevallen toch behoefte aan een face to face gesprek en dat is ook nog steeds mogelijk. Er is dus nog steeds een offline, lokaal netwerk met mkb-adviseurs. “Natuurlijk hebben we kantoren gesloten, maar we zijn lokaal nog steeds fysiek aanwezig. Spontaan binnenlopen is misschien iets lastiger geworden, maar in elk gebied is nog wel een Rabobank,” aldus Ferry. “En mede ingegeven door corona, maar vaak ook op verzoek van de ondernemer zelf, vinden steeds meer van die adviesgesprekken online plaats.”

Het gat dat banken soms laten vallen

In sommige gevallen is inderdaad niet mogelijk om de hele investering door een bank te financieren. Bij de Rabobank zien ze steeds vaker dat dit wordt opgelost binnen het eigen netwerk van de ondernemer. Ferry: “Er is veel geld in de markt en de spaarrente is laag. We zien dat andere ondernemers of bevriende relaties vaker dan in het verleden geld uitlenen.”

En de overheid, moet die springen in het gat dat banken soms laten vallen? Het vorige kabinet vond van wel. De ministers Hoekstra, Wiebes en staatssecretaris Keijzer hebben daarvoor verschillende fondsen in het leven geroepen. “Het mkb is de motor van de Nederlandse economie. Maar je kunt je afvragen: in hoeverre is een ondernemer nog ondernemer als er overal een overheidsfonds voor is? Mijn persoonlijke mening is dat de markt dit moet oplossen, niet de overheid,” aldus Ferry.

De conclusie die de Rabodirecteur trekt is dat financiering van het mkb gemiddeld genomen niet moeilijker is dan vroeger, al kunnen ondernemers dat vanwege extra papierwerk wel anders ervaren. En in sommige sectoren is financiering wél degelijk lastiger geworden, bijvoorbeeld in de horecasector die hard getroffen is door corona. Maar, nog steeds geldt: voor goed onderbouwde plannen is er vaak nog veel mogelijk. Ferry: “Daag ons maar uit!”